Stolakiža

Stolakiža — on moine kiža, kuduan ezinehet voijah sijoittua stolal libo kižuajoin kazis. Stolakižua ollah kižat, kudualoin kompliektas on kižakenty, kartit, kubiekat, fiškat da muudu.

Histourii

Stolakižan histourii algavui ei vähembi 5500 vuottu tagaperin. Histouriekat mietitäh, ku kaikil stolakižoil on yhtehine histourii, ku kai nygyaigazil kižoil on muinazet prototipat.

Stolakižoin klassifikatsii

Kižuajan lugumiärän mugah:

• Stolakižat yhteh kižuajah niškoi — kartikižat, kartipasjansat, madžong-pasjansu, pazlit.

• Miäritettyh kižuajah niškoi — eriluaduzet lougillizet da kiihuzet kižat. On äijy kižua, kudualois kižuajat istutah toine tostu vastalpäi — šahmatat, šuaškat, go, nardat. Dominoh voijah kižata 2-4 hengie, madžongah - 3 libo 4.

• Ollahgi olemas kižat, kudualoih voijah kižua menetiijä äijy kižuajua. Net ollah kartikižat.

Kižuajan yhtymyksien mugah:

• Jogahine puolistau iččie. Kai muut kižuajat ollah hänen kilbsilijat. Häi voittau libo jiähäh voitetukse. Tämän moizet kižat ollah šahmatat, preferansu.

• Jouko vastah joukkuo. Kišahmatatuajat juatah joukokse. Sidä voibi olla kaksi libo enämbi. Joukko voittau libo jiähäh voitetukse kogonah. Joukko voittau libo jiähäh voitetukse kogonah. Moine kiža on bridž.

• Liittymykižat. Kižan allus jogahine puolistau iččie, sit kižuajat yhtistytäh joukkoloih (liittymyksih) da kižatah yhtes. Liittymyä, kudai voitti, sanotah voittajakse libo jogahine sen kižai rubieu puolistamah iččie. Liittymystolakižat ollah harvinazet.

• Koperativukižat. Moizis kižois kižuajat kižatah yhtes - hyö voitetah libo jiähäh voitetukse yhtas. Moizet kižat ollah: Pandemija, Hanabi.

Kižan luondehen mugah:

• Intellektualizet (lougiellizet, strategiellizet) kižat. Moizis ižois vouttau se, ken voi oigieh analiziiruja kižatilandehtu da luadie oigien kävyndän. Moizet kižat: preferansu, nardat.

• Kiihukižat. Moizet kižat, kudualois piätökseh vaikuttau piävyndähine faktoru. Moizet kižat: ruletku.

Stolakižoin käyttämine

• Joudoaigah, iloitukseh niškoi

• Yhtevykseh niškoi

• Kiihukižat, kilballizet

• Opastandukižat

Stolakižat karjalan kielel

• Paimen

• Mafia

• Runohuavoine