Olimpiadukižat

Olimpiadukižat ollah suuret rahvahienvälizet monilajizet sportukilbailut, kuduat pietäh kerran nelläs vuvves Rahvahienvälizen olimpiadukomitietan suojelukses.

Histourii

Nygyaigazet olimpiadukižat perustutah antiekan aijan Olimpas Gretsies piettylöin Olimpiadukižoin perindöh. Olimpiadukižat oldih uskondokul’tan ozannu. Olimpua griekkalazet piettih pyhänny kohtannu. Nygyaigazet olimpiadukižat piettih enzimäzen kerran Afiinois vuonnu 1896. Vuvven 1924 algajen kižat on juattu kezä- da talviolimpiadukižoih da vuvvessah 1992 kezä- da talvikižat piettih samannu vuonnu. Ga sit vuvven 1994 algajen talvikižat pietäh kezäkižoin jälles kahten vuvven peräs. Vuozinnu 1912-1948 piettih olimpiakižoin yhtes sežo olimpiadukižoin taidekilbailuloi. Nygöi pietäh Paraolimpiadukižat niistiiristikanzoih niškoi.

Olimpiadukižoin simvolat

Olimpiadukižoin simvolu on viizi kiinitetty olimpiadurengastu, kuduat merkitäh 5 muailman eländyozua olimpiaduliikehes. Ylärivin rengahien värit ollah: valpahansinine, mustu da ruskei. Alarivin rengahien värit ollah: keldaine da vihandu. Valpahansine rengas merkiččöy Jevrouppua, keldaine rengas – Aaziedu, mustu rengas – Afriekkua, vihandu rengas – Avstrualiedu, ruskei rengas – Ameriekkua. Olimpiadukižoil on omat embliemu da flagu. Embliemu on olimpiadurengahat.

Sendäh gu nygyaigazet olimpiadukižat jatketah antiekan olimpiadukižoin perindyö, enne kižoi sytytetäh olimpiadutuli Olimpian lehtimečas Grecies, kuduas se vietäh kižakohtale.

Olimpiadukižoin luvettelo

Kezäolimpiadukižat

     Oldih heitetty

Vuozi		Kohtu	Mua
1896	I	Afiinat	Gretsii
1900	II	Pariižu	Frantsii
1904	III	Saint Louis	Amerikan Yhtysvallat
1908	IV	Riimu → London	Itualii → Yhtys Kuningaskundu
1912	V	Stokgol'mu	Ruočči
1916	VI	Berlin	Germuanii
1920	VII	Antverpen	Bel’gii
1924	VIII	Pariižu	Frantsii
1928	IX	Amsterdamu	Alangomuat
1932	X	Los Angeles	Amerikan Yhtysvallat
1936	XI	Berlin	Natsi-Germuanii
1940	XII	Tokio → Helsinki	Japounii → Suomi
1944	XIII	London	Yhtys Kuningaskundu
1948	XIV	London	Yhtys Kuningaskundu
1952	XV	Helsinki	Suomi
1956	XVI	Mel’burn	Avstrualii
1960	XVII	Riimu	Itualii
1964	XVIII	Tokio	Japounii
1968	XIX	Mehiko	Meksikku
1972	XX	München	Germuanii
1976	XXI	Montreal	Kanuadu
1980	XXII	Moskovu	Nevvostoliito
1984	XXIII	Los Angeles	Amerikan Yhtysvallat
1988	XXIV	Seul	Suvi-Korea
1992	XXIV	Barselona	Ispuanii
1996	XXV	Atlanta	Amerikan Yhtysvallat
2000	XXVI	Sidnei	Avstrualii
2004	XXVII	Afiinat	Gretsii
2008	XXVIII	Pekin	Kitai
2012	XXIX	London	Yhtys Kuningaskundu
2016	XXX	Rio de Janeiro	Braziilii
2020	XXXI	Tokio	Japounii

• Kezäolimpiadukižat 1896, Afiinat, Gretsii
• Kezäolimpiadukižat 1900, Pariižu, Frantsii
• Kezäolimpiadukižat 1904, Saint Louis, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Kezäolimpiadukižat 1908, Riimu, Itualii >London, Brituanii
• Kezäolimpiadukižat 1912, Stokgol’mu, Ruočči
• Kezäolimpiadukižat 1916, Berlin, Germuanii: ei pietty enzimäzen muailmanvoinan periä
• Kezäolimpiadukižat 1920, Antverpen Bel’gii
• Kezäolimpiadukižat 1924, Pariižu, Fransii
• Kezäolimpiadukižat 1928, Amsterdamu, Alangomuat
• Kezäolimpiadukižat 1932, Los Angeles, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Kezäolimpiadukižat 1936, Berlin, Germuanii
• Kezäolimpiadukižat 1940, Tokio, Japounii > Helsinki, Suomi: ei pietty toizen muailmanvoinan periä
• Kezäolimpiadukižat 1944, London, Brituanii: ei pietty toizen muailmanvoinan periä
• Kezäolimpiadukižat 1948, London, Brituanii
• Kezäolimpiadukižat 1952, Helsinki, Suomi
• Kezäolimpiadukižat 1956, Mel’burn Avstrualii
• Kezäolimpiadukižat 1960, Riimu, Italii
• Kezäolimpiadukižat 1964,Tokio, Japounii
• Kezäolimpiadukižat 1968, Mehiko, Meksikku
• Kezäolimpiadukižat 1972, Mynhen, Germuanii
• Kezäolimpiadukižat 1976, Monreal, Kanuadu
• Kezäolimpiadukižat 1980, Moskovu, Nevvostoliito
• Kezäolimpiadukižat 1984, Los Angeles, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Kezäolimpiadukižat 1988, Seul, Suvi-Korea
• Kezäolimpiadukižat 1992, Barselona, Espuanii
• Kezäolimpiadukižat 1996, Atlanta, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Kezäolimpiadukižat 2000, Sidnei, Avstrualii
• Kezäolimpiadukižat 2004, Afiinat, Gretsii
• Kezäolimpiadukižat 2008, Pekin, Kitai
• Kezäolimpiadukižat 2012, London, Brituanii
• Kezäolimpiadukižat 2016, Rio de Janeiro Braziilii
• Kezäolimpiadukižat 2020, Tokio, Japounii

Talviolimpiadukižat

     Oldih heitetty

Vuozi		Kohtu	Mua
1924	I	Šamoni	Frantsii
1928	II	Sankt Morits	Šveitsarii
1932	III	Lake Placid	Amerikan Yhtysvallat
1936	IV	Garmiš-Partenkirhen	Natsi-Germuanii
1940	(V)	Sapporo → Sankt Morits → Garmiš-Partenkirhen	Japounii → Šveitsarii → Natsi-Germuanii
1944	(V)	Kortina d’Amprezzo	Itualii
1948	V	Sankt Morits	Šveitsarii
1952	VI	Oslo	Norviegii
1956	VII	Kortina d’Amprezzo	Itualii
1960	VIII	Skvo Velli	Amerikan Yhtysvallat
1964	IX	Insbruk	Avstrii
1968	X	Grenobl’	Frantsii
1972	XI	Sapporo	Japounii
1976	XII	Insbruk	Avstrii
1980	XIII	Lake Placid	Amerikan Yhtysvallat
1984	XIV	Sarajevo	Jugoslavii
1988	XV	Kalgari	Kanuadu
1992	XVI	Al’bervil’	Frantsii
1994	XVII	Lillehammer	Norviegii
1998	XVIII	Nagano	Japounii
2002	XIX	Salt Lake City	Amerikan Yhtysvallat
2006	XX	Torino	Itualii
2010	XXI	Vankuver	Kanuadu
2014	XXII	Soči	Ven'a
2018	XXIII	Pyeongchang	Korean tazavaldu
2022	XXIV	Pekin	Kitai

• Talviolimpiadukižat 1924, Šamoni, Fransii
• Talviolimpiadukižat 1928, Sankt Morits, Šveitsarii
• Talviolimpiadukižat 1932, Lake Plasid, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Talviolimpiadukižat 1936, Garmiš-Partenkirhen, Germuanii
• Talviolimpiadukižat 1940, Sapporo, Japounii > Sankt Morits, Šveitsarii > Garmiš-Partenkirhen, Germuanii: ei pietty toizen muailmanvoinan periä
• Talviolimpiadukižat 1944, Kortina d’Amprezzo, Itualii: ei pietty toizen muailmanvoinan periä
• Talviolimpiadukižat 1948, Sankt Morits, Šveitsarii
• Talviolimpiadukižat 1952, Oslo, Norviegii
• Talviolimpiadukižat 1956, Kortina d’Amprezzo, Itualii
• Talviolimpiadukižat 1960, Skvo Velli, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Talviolimpiadukižat 1964, Insbruk, Avstrii
• Talviolimpiadukižat 1968, Grenobl’ Fransii
• Talviolimpiadukižat 1972, Sapporo, Japounii
• Talviolimpiadukižat 1976, Insbruk, Avstrii
• Talviolimpiadukižat 1980, Lake Placid, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Talviolimpiadukižat 1984, Sarajevo, Jugoslavii
• Talviolimpiadukižat 1988, Kalgari, Kanuadu
• Talviolimpiadukižat 1992, Al’bervil’ Fransii
• Talviolimpiadukižat 1994, Lillehammer, Norviegii
• Talviolimpiadukižat 1998, Nagano, Japouni
• Talviolimpiadukižat 2002, Salt Lake City, Šablonu:Muatiijot/Yhtysvallat
• Talviolimpiadukižat 2006, Torino, Itualii
• Talviolimpiadukižat 2010, Vankuver, Kanuadu
• Talviolimpiadukižat 2014, Soči, Ven'a
• Talviolimpiadukižat 2018, Phen’jan Korean tazavaldu
• Talviolimpiadukižat 2022, Pekin, Kitai