Liha
Liha on elätin luurangon lihasto razvanke da luunke (liha luul) libo ilmai luudu (luutoi liha).
Toiči lihakse sanotah erähien elättilöin sydämyksii - kieliöi, maksoi, počkii, aivoloi, syväimii, diafragmoi imi. Tavan mugah lihua käytetäh syömizenny.
Sana "liha" monis kul'tuurilois ei merkiče kaloin da merielättilöin lihua.
Suurin vuitti lihua, kuduadu rahvas syvväh, valmistetah žiivattufermoil. Syvvähgi tostu lihua (suurii da pienii meččyelattilöi, reptilieloi, amfiibieloi da muudu).
Lihan syömisarvo
kohendaSuurin vuitti lihua on lihaksii, kudualois on nestetty (73-77%), proteinua (18-21%), lipidua (1-3%), ekstraktiivistu ainehtu (1,7-2% azotanke, 0,9-1,2% ilmai azottua), minerualuainehtu (0,8-1,0%). Paiči lihaksii lihah kuuluu yhtistäi, razvu da hermokas kuvostu. Ristikanzan syömizes liha on fosforan piäalgulähtö. Lihanke ristikanzan organizmah tullah mikroelementoi da vitamiinoi.
| Eineh | Vezi, % | Proteinu, % | Razvu, % | Minerualuainehet, % |
|---|---|---|---|---|
| Lambahanliha 1. kategourii | 67,6 | 16,3 | 15,3 | 0,8 |
| Buivolanliha --//-- | 66,8 | 19,0 | 13,2 | 1,0 |
| Lehmänliha --//-- | 67,7 | 18,9 | 12,4 | 1,0 |
| Hevonliha --//-- | 69,6 | 19,5 | 9,9 | 1,0 |
| Pedrunliha --//-- | 71,0 | 19,5 | 8,5 | 1,0 |
| Počinliha (bekonu) 1. kategourii | 54,8 | 16,4 | 27,8 | 1,0 |
| Počinliha (liha) 2. kategourii | 51,6 | 14,6 | 33,0 | 0,8 |
| Vazanliha 1. kategourii | 78,0 | 19,7 | 1,2 | 1,1 |
| Verbl'uudanliha | 70,7 | 18,9 | 9,4 | 1,0 |
Lihan valmistamine
kohendaKaikkiedah muailmas valmistetah läs 53-54 miljonua tonnua lihua vuvves. Muailmas valmistetah läs 33,2 kiluo lihua vuvves yhteh ristikanzah näh. Jevroupas yhteh ristikanzah näh valmistetah läs 83,5 kiluo vuvves, Kitais - 29,4 kiluo, Danies - 326,9 kiluo, Bel'gies - 144,2 kiluo. Enimyölleh valmistetah počinlihua, läs 39,1%. Toizel kohtal - siibikarjanliha - 29,3%, sit lehmänliha - 25,0%, lambahanliha - 4,8%, toizet lihalajit - 1,8%.
- Muailman kauppuamizes eroitetah mualoi, kuduat tuvvah da eksportiirujah lihua. Tuvvan da eksportan enzimäzinny ollah Avstralia da Uuzi Zelandia (enämbi 25% lihua muailmas), mugai Brazilia, Argentinu, Urugvai, Jevroupan muat da Ameriekku. Niilöis tuvvah lihua Korea, Iranu, Jegiptu.
- Muailman počinlihan eksportu on 5059,3 tuhattu tonnua, kudualois suurin vuitti on Jevroupan - 74,1%. Piäeksport'ourannu on Dania - 951 tuhattu tonnua vuvves (18,7%), sit Alangomuat - 635 tuhattu tonnua (12,5%). Toizet muat-eksport'ourat myvväh vähembi 500 tuhattu tonnua (vähembi 10%).
- Lambahan- da vuonanlihan eksport'oroinnu ollah Uuzi Zelandia da Amiriekku.