Kižanku
Kižanku on venehen lajii, kuduadu puaksuh käytettih Karjalan suurimmilla järvillä XX vuozisuah sah.
Oniegan niemimuan kylis da järven koillizen puolen Kižin suaril ammuzis aijospäi valmistettih venehet, kudamii kučuttih paikan nimen mugah kižankoikse.
Venehien piduhus on kuvves yhdeksäh metrii, yhten libo kahten mačtanke. Mačtan korgevus on 3,5 metrissäh. Šprintovoin purjehen (vino nellikulmaine purjeh) korgevus on kolmeh metrissäh. Tavan mugah venehes on airoloin kolme puarua. Kahtel ezipuaral sovvettih, a taga-airoloil avvutettih da ohjattih venehty. Konzu ajetah loitokse purjehen al, pandih rul’an. Suuruon mugah veneheh voi syndyö 300 – 900 kg.
Kižankan luajindah näh otettih pilatut libo viestetyt lavvat kuvves libo männys. Sammal libo tervupakl’u pandih lavvoin keskeh. Lavvat yhtistettih ravoitettuloil nuaglazil lädžötettylöin piäloinke. Nuaglazien azemes käytettih sežo hoikkii kuuzijuuriloi libo pajuhistu viččua, kudai pandih yhtistettylöin lavvoin piäliči da kiinitettih koivunuaglazel.
Ku veneh olis kova, pandih viärät männyn oksat. Enne tervuamistu kižanku pandih vedeh da kačottih, ongo venehes ragoloi. Tämän kaččomizen jälles venehty tervattih hiilaval puuterval.
Ruavos kižankat oldih 25-30 vuottu.
Käytetty literatuuru kohenda
- Наумов Ю. М. «Кижанка» — лодка Онежского озера. Исторический очерк о судоходстве и судостроении Кижских шхер. — Петрозаводск, 2011