Sivun "Dmitrii Bubrih" versielöin eroloi

'''Dmitrii Vladimirovič Bubrih''' (13. <small>([[Julianskoi kalenduaru|J]]: 25)</small> elokuudu [[1890]] – [[30. kylmykuudu]] [[1949]]) oli [[Ven’a]]n da [[Nevvostoliitto|Nevvostoliiton]] [[Kielitiedo|kielentutkii]], [[professoru]], tiedoloin douhturi da Nevvostoliiton Tiedoakadeemien kirjazienvaihtai.<ref name="isaran">http://isaran.ru/?q=ru/fund&guid=97C5FEE2-13C7-31DF-326D-1B823D89A907&ida=13&str=%D0%B1%D1%83%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%85</ref> Händy pietäh Ven’an suomi-ugrilazen kielitiijon perustajannu.<ref name="kert 2000">Kert, 2000.</ref> Häi kirjutti ruadoloi [[Ven'an kieli|ven’an]], [[Sluavilazet kielet|sluavilazis]] da [[Suomi-ugrilazet kielet|suomi-ugrilazis]] kielis, itämerensuomelazien rahvahien fol’klouras, kielien [[Verdailu-histourielline kielitiedo|verdailu-histouriellizes]] da leviemisalovehtiijos. Häi kirjutti enämbi 130 ilmah piästettyy tutkimustu sego äijii käzikirjutuksii<ref name="sailasatlas s. 1">SailasKert & R’agojev 1997 s. 1.</ref>. Häi pidi aktiivistu pedagougu- sego tiedotoimindua.

Gimnuaziedu jälles Bubrih opastui Piiterin yliopistos histouriellis-filolougizen tiedokunnan sluavilas-ven’an kielien ozastol. Jo opastujes häi piätti ruveta kielentutkijakse. Demokruattizih tradicieloih kazvatetunnu hänel rodih probliemua reakcionnoin (konservatiivizen) načal’stvanke. Omassah eloskerdan mugah vuvvennu 1911 händy otettih kiini da ajettih iäre Piiterispäi opastujien kerähmölöih yhtymizen periä.<ref name="kert 2000" /> Jälgimäi häi piäzi järilleh Piiterih jatkamah opastundua da loppi yliopiston vuvvennu 1913 ezmäzen astehen diplomanke.<ref name="iling" /> Yliopiston loppiettuu häi rubei luadimah ven’an kielen sanakniigua omassah opastajan A. A. Šahmatovan rekomendacien periä.<ref name="kert 2000" /> 1920-luvun jälgipuolel Bubrih rubei siirdymäh suomi-ugrilazii kielien tutkimizeh da johti moniluguzii murdehenkeriändymatkoi kui [[Mordouvii|Mordouvieh]] da [[Udmurtii|Udmurtieh]] mugai [[Karjal]]ah.<ref name="sailasatlas s. 1" /> 1930-luvul häi ruadoi lujah suomi-ugrilazien kanzoin kirjukielien luajindah niškoi.<ref name="kert 2000" />

Revol’ucien jälles Bubrih ruadoi opastajannu Moskovan da Piiterin korgielois opastuslaitoksis da oli Moskovan, Leningruadan da [[Petroskoi]]n yliopistoloin suomelas-ugrilazien kielien laitoksien johtajannu.<ref name="isaran" /> Händy kučuttih sežo [[Nikolai Marr]]an nimie kandajah [[Kielen da ajattelun instituuttu|Kielen da ajattelun instituuttah]]<ref name="kert 2000" />, kudamas häi rubei ruadamah vuvves 1934 algajen suomi-ugrilazen ozaston johtajannu.<ref name="sailasatlas s. 1" />

Bubrih kirjutti enämbi 130 kielitiijollistu tutkimustu<ref name="sailasatlas s. 1" /> da händy pietäh Ven’an suomi-ugrilazen kielitiijon perustajannu.<ref name="kert 2000" />. Hänen enzimäzet ruavot oldih omistettu ven’an murdehile, sluavilazien kielien histouriellizele iäniopile da indojevrouppalazien kielien painosistiemale. Bubrih puolisti dissertacien – sikse rodih hänen ''Severnokašubskaja sistema udarenija''-nimine kniigu (1924). Sen ylen korgiesti arvosti tundiettu Francien kielentutkii A. Meije. N. Trubeckoi kirjutti, gu Bubrihan tutkimus on n’erokas tutkimus huolimattah sih, gu voi olla hänen teorielois tulou kieldävyö myöhembi. Ližäkse häi kirjutti ezimerkikse karjalan, erzä-mordvan da komin kieliopit, [[Suomen kieli|suomen]], [[Udmurtien kieli|udmurtien]], [[Komin kieli|komin]] da toizien suomi-ugrilazien kielien histouriellizen iäniopin sego morfolougien tutkimukset da ruavot [[Kalevala]]-eeposan roindas.

Karjalan kieli rubei kiinnittämäh Bubrihan mieldy 1920-luvun lopul. Ezmästy kerdua häi kävyi sie oraskuus 1928, da Karjalan tutkimusseuran kerähmös häi pagizi suomi-ugrilazien tazavaldoin kirjukielien luajindah da murdehien tutkimizeh näh. Vuvvennu 1930 häi rubei planiiruimah karjalan kielen murrehatlassua, kudamah tulis tieduo eri eländykohtien murdehen fonetiekas, morfolougies, sintaksies da sanastos.<ref name="sailasatlas s. 1"/> Samannu vuvvennu häi ehtotti, gu tverinkarjalazih niškoi pidäy luadie kirjukieli Kalininin alovehele, eigo käyttiä suomie virrallizennu kielenny. 30-luvun allun ”kielitoran” aigua häi puolisti karjalazien oigevuttu omah kieleh da sellitti, gu karjal da suomi jo tuhat vuottu tagaperin erottih omikse kielikse, da gu net ollah samah tabah eri kielet kui hos ven’an da [[Ukrainan kieli|ukrainan]] libo [[Pol'šan kieli|pol’šan]] kielet.<ref name="anttikoski 1998" />

Vuvvennu 1937, konzu karjalas rodih Karjalan tazavallan kolmas virralline kieli ven’an da suomen rinnale, Bubrih sai tehtäväkse luadie normatiivine kielioppi yhtenäzele karjalan kirjukielele. Bubrihan mugah uuzi kirjukieli pidi luadie yhtistämäl kai karjalan murdehet da valličemal sih moizet piirdehet, kudamat pätäh kaikile pagizijoile murdehes rippumattah.<ref name="anttikoski 1998">Anttikoski, 1998.</ref> Samannu vuvvennu jullattih hänen luajittu murrehkerävysprogrammu, kudamas oli nenga 2&nbsp;000 kyzymysty murrehpiirdehien keriändäh niškoi. Instituutoin da hieruškolien opastajat da opastujat kerättih tiedoloi nenga 150 hieruspäi. Sygyzyh mennes yliopisto-opastujat luajittih Bubrihanke nenga 100 kartua.<ref name="sailasatlas s. 2">SailasKert & R’agojev 1997, s. 2.</ref> Vie samannu vuvvennu piäzi ilmah Bubrihan luajittu kielioppi ''Grammatika karel’skogo jazyka (fonetika, morfologija)''.<ref name="anttikoski 1998">Anttikoski, 1998.</ref>

Voinan jälles Bubrih uvvessah piäzi ruadamah murrehatlasah niškoi. Vuozinnu 1947–1948 V. Smirnova-Bubrih da G. Kert luajittih hänen opastuksel nenga 800 murrehkartua.<ref name="sailasatlas s. 3">SailasKert & R’agojev 1997, s. 3.</ref> Niilöin pohjalpäi Bubrih jagoi karjalan kielen kolmeh piämurdeheh: varzinkarjalah, livvih da lyydih. Häi piätteli, gu karjalazes rahvahas on kaksi etnillisty elementua, toine ammuzes karjalan heimos, toine – vepsäläzispäi. Muga häi ozutti, gu karjalazet ollah oma rahvas, eigo Häme-heimon jälgeläzii, kui duumaittih aijembi.<ref name="kert 2000" />

* SailasKert, Leena:G. & R’agojev, V. Предисловне. Tevokses Bubrih, D. V., Bel’akov, A. A. & Punžina, A. V.: ''Диалектологический атлас карельского язика'' (red. Sailas, L.). Suomalais-Ugrilainen Seura, 1997.